Dziedziczeniem (sukcesją) nazywane jest przejście ogółu praw i obowiązków osoby zmarłej na jedną lub kilka osób, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego. Osoba zmarła nazywana jest spadkodawcą, a osoby dziedziczące spadkobiercami. Ogół praw i obowiązków przynależących do osoby zmarłej nazywany jest spadkiem. Przejście praw i obowiązków zmarłego następuje na podstawie ustawy lub testamentu.

Spadkobiercy wchodzą w prawa i obowiązki zmarłego z chwilą otwarcia spadku, czyli chwilą śmierci spadkodawcy. Data ta jest też podstawą do ustalenia prawa regulującego zasady dziedziczenia, zasady te zmieniały się w czasie, więc może mieć duże znaczenie. Przykładem tego jest dziedziczenie gospodarstw rolnych, gdzie odziedziczyć gospodarstwo mogły tylko osoby posiadające cechy wymagane przez przepisy prawa.

Powszechnie przyjmowało się, że dostanie spadku było pozytywnym wydarzeniem, gdyż spadkobierca otrzymywał majątek. Założenie to jest słuszne wtedy, gdy majątek zmarłego jest wyższy od jego długów czy zobowiązań. Niestety, wiele osób przekonało się, że można odziedziczyć same długi, nawet jeśli zmarły nie zostawił żadnego majątku. Wynikało to z obowiązujących przepisów, które zakładają, że spadkobierca przyjmuje spadek w całości. Spadkobierca mógł natomiast w terminie do 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swojego powołania, czyli że jest spadkobiercą, złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić spadek. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza wartość odpowiedzialności spadkobiercy za długi do wartości czynnej spadku, czyli tego „pożądanego” majątku. Nawet jednak brak wymagalnych długów w momencie nabycia spadku może wprowadzać w błąd, gdyż do zobowiązań przechodzących na spadkobiercę, jak stwierdza Sąd Apelacyjny w Katowicach, należy także poręczenie wekslowe, a przecież weksel jest w posiadaniu wierzyciela.

Od dnia 18 października 2015 roku uległy zmianie przepisy w tym zakresie i milczące przyjęcie spadku będzie oznaczało przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza, czyli dziedziczyć się będzie bez podejmowania żadnych kroków długi do wartości czynnej spadku. Należy jednak pamiętać, że zmiana przepisów nie dotyczy spadków nabytych przed ta datą.

Ważne zatem jest, gdy chcemy ostatecznie odrzucić spadek, w miejsce dziedziczenia z dobrodziejstwem, złożyć odpowiednie oświadczenie przed upływem 6 miesięcy od daty dowiedzenia się o tym, że jest się spadkobiercą. Termin ten jest różnie liczony, w zależności od osoby spadkobiercy, i w przypadku osób dziedziczących w dalszej kolejności może być znacznie odległy od daty śmierci.

Oceniając, czy chcemy odrzucić spadek musimy wziąć pod uwagę zasadę egzekucji długów od spadkobiercy. Zgodnie z 1030 kodeksu cywilnego do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku. Oznacza to egzekucję z całości majątku spadkobiercy, a nie tylko z otrzymanego fizycznie spadku.

Ostatnią deską ratunku w sytuacjach przyjęcia spadku w postaci długu w sposób milczący (bez składania oświadczenia) może być przewidziana w przepisach o spadkach możliwość uchylenia się od skutków takiego „milczącego” oświadczenia.

Czasem bywa sytuacja odwrotna, spadkobiercy od dawna wiedzą o długach zmarłego, jeszcze za jego życia. Pomimo, że co do zasady nie można zawierać umów dotyczących spadku, możliwe jest jednak zawarcie umowy, w której przyszły spadkobierca ustawowy zrzeknie się dziedziczenia po spadkodawcy, łącznie ze swoimi zstępnymi, czyli dziećmi, chyba, że umówiono się inaczej. Jest to pewne wyjście z sytuacji, gdy w przypadku posiadania potomstwa nasze własne odrzucenie spadku prowadzi do konieczności uzyskania zgody Sądu Rodzinnego i Opiekuńczego na wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza przez małoletniego nie wymaga podejmowania żadnych kroków, chociaż może rodzić niepotrzebne stresy z powodu późniejszej egzekucji do majątku małoletniego, o ile go oczywiście posiada.

Po zmarłym nie mogą natomiast przejść prawa i obowiązku ściśle związane z osobą zmarłego, jak również prawa które przechodzą na oznaczone osoby, niezależnie do tego czy są one spadkobiercami. Przykładem tego jest prawo do kwatery żołnierza (emeryta wojskowego), służebności osobiste lub lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej (dokładnie reguluje to ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych).

 

prawo spadkowe częstochowa, prawnik spadki częstochowa, prawnik prawo spadkowe częstochowa, kancelaria prawna częstochowa, kancelaria prawna spadki częstochowa